Regeerakkoord Sectie

5.2 Cultuur 1 Cultuur zit in het DNA van de Vlaming. We hebben van vorige generaties een rijke cultuur geërfd die ons vandaag inspireert en een venster op de wereld biedt. We maken van Vlaanderen een sterke en zelfzekere natie waar Vlamingen en bezoe-kers fier op zijn, met aandacht voor een rijke waaier aan culturele beleving.. Cultuur is ook erfgoed en vrijetijdsbeleving en zelfs internationale diplomatie. Vlaanderen kan pas echt stralen als het ook cultureel straalt. De Vlaamse Meesters – uit heden en verleden en in alle creatieve richtingen – moeten het uithangbord worden van de grootsheid die Vlaanderen in zich heeft. 2 Cultuur verbindt. Cultuur zorgt voor samenhorigheid en gemeenschapsvorming en is in een grote mate gebouwd op vrijwilli-gers. Cultuur wordt ondersteund, door zowel de overheid als private partners. Zij vormen het sociaal kapitaal van onze samenleving, de dragers van het kostbare weefsel, die we blijvend willen ondersteunen. We dragen zorg voor ons artistiek en cultureel erfgoed en hebben de ambitie om op het vlak van heden daagse en toekomstgerichte artistieke, architecturale en culturele activiteiten de wereldtop te zijn. Vlaanderen kent een rijk landschap aan culturele amateurvereni-gingen die ook onze aandacht verdienen. De amateurkunsten hebben een grote meer-waarde binnen het culturele veld en zijn een verrijking voor heel veel Vlamingen.. We stimuleren verdere samenwerkingen op het terrein tussen de professionele kunsten, de amateurkunsten en deeltijds kunstonderwijs. We hebben ook oog voor nieuwe cultuur-vormen zoals o.a. “urban culture”. 3 Voor Kunstorganisaties die op Vlaams niveau ondersteund worden, willen we de lat hoog blijven leggen. Zowel op artistiek als zakelijk vlak moet een internationaal niveau de ambitie zijn. Daarbij willen wij blijvend scherpe keuzes maken. De grote kunst-instellingen van de Vlaamse Gemeenschap blijven omwille van hun internationale artistieke niveau, bereik en omvang de artistieke topambassadeurs die Vlaanderen internationaal mee op de kaart zetten. Zij moeten toonaangevend zijn inzake kwaliteit, publiekswerking, cultureel ondernemerschap en management en bieden talent ontplooiings kansen aan. 4 Daarnaast bieden we een antwoord op de legitieme vraag van een aantal structureel verankerde kunsthuizen voor een grotere financiële zekerheid op lange termijn. We passen hiervoor het kunstendecreet aan. 5 Het projectenbeleid geeft ontwikkelings-kansen aan opkomend talent, maar dit mag er niet toe leiden dat de illusie wordt gecreëerd dat dit automatisch leidt tot een structurele subsidie. Bij de beoordeling gebeurt de selectie prioritair in functie van het potentieel om een internationaal niveau te bereiken. Selectiever kiezen moet ook leiden tot een betere ondersteuning voor diegene die de norm halen. 6 Voordat een samenwerking met Kanal in Brussel kan worden uitgebouwd, moet Kanal ook een duidelijke Vlaamse stempel dragen, zowel naar uitstraling als binnen de organisatiestructuur, inclusief in zake de normen van deugdelijk bestuur, zoals we ook blijven inzetten op het goed werkende samenwerkingsmodel van Flagey. 7 De aandacht voor de cultureel erfgoeds-ector blijft eveneens een prioriteit. Onze Vlaamse musea en erfgoedbibliotheken, archiefinstellingen hebben objecten, kunst-werken, boeken en documenten uit het verleden bewaard voor het heden en voor de generaties na ons. Zij vertellen ons het verhaal van ons gedeeld verleden en de opbouw van onze Vlaamse identiteit. We versterken de financiële inhaalbeweging die in de vorige regeerperiode is ingezet. Daarnaast is er binnen deze sector ook een noodzaak om te komen tot een beter management en een beter zakelijk beleid van verschillende erfgoedinstellingen. Dit alles moet in samenspraak met de lokale besturen worden opgenomen. We werken verder aan Inventaris Vlaanderen voor immaterieel cultureel erfgoed . 8 We nemen een regierol op voor een afgestemd depotbeleid dat niet enkel inzet op nieuwe bewaarplaatsen om te borgen maar na waardering en inventarisatie, ook resulteert in herbestemmen en afstoten. We doen dit samen met specifieke partners en lokale besturen en gezamenlijk voor cultureel en onroerend erfgoed. In het kader van dit depotbeleid is er ook aandacht voor de collecties van herbestemde kerken. 9 Door de eeuwen heen heeft Vlaanderen steeds op cultureel vlak een voortrekkersrol ingenomen. Om deze positie te behouden en te versterken werken we een regeling uit voor internationale bruiklenen die onze musea in staat stelt om zich als volwaardige partner te profileren bij het opzetten van internationale tentoonstellingen, en die een belangrijke hefboom vormt voor de werking en het imago van onze erfgoedsector. 10 Vlaanderen beschikt over grote en zeer interessante private collecties. We stimu-leren het overleg tussen deze verzamelaars en onze musea. We gaan na in welke mate en onder welke voorwaarden deze collecties aan het brede publiek kunnen getoond worden, met respect voor het publiek karakter van onze musea. Ter versterking van het Vlaamse topstukkenbeleid onder-zoeken we de mogelijkheden van een private topstukkenstichting. 11 We werken een modernisering uit van de reeds bestaande regeling inzake de inbetaling-geving van kunstwerken om zo de collectie van de Vlaamse Gemeenschap met topstukken en sleutelwerken te verrijken. 12 We blijven inzetten op de verbreding, en verdieping van de vrijetijdsparticipatie van alle Vlamingen. Daarvoor zal Vlaanderen de Uitpas verder aanbieden als opstap aan alle geïnteresseerde lokale besturen. We geven de museumpas alle kansen. 13 De aandacht voor cultureel onder-nemerschap wordt versterkt. De huidige instrumenten (cultuurloket, cultuurkrediet, kunstkoopregeling…) worden verdergezet, geëvalueerd en waar nodig versterkt. Het secundair kunstonderwijs (KSO), maar ook de artistieke hogescholen en universitaire opleidingen, zetten in op cultureel onder-nemerschap. We onderzoeken verder de mogelijkheden om private en publieke partners nauwer te betrekken. 14 Het decreet bovenlokale cultuurwerking is sinds 1 januari 2019 van kracht. We leggen bij de beoordeling van aanvragen sterk het accent op het transversale aspect. We blijven samenwerking tussen organisaties en lokale besturen en/of intergemeentelijke samen-werkingen hierin aanmoedigen. We monitoren en evalueren de eerste uitrol van dit decreet op het terrein en passen des gevallend aan. 15 Het nieuwe circusdecreet voorziet in de ondersteuning van alle facetten van een geïntegreerd circusbeleid met als doel een antwoord te bieden op de groeiende Vlaamse en internationale dynamiek en professionalisering van deze sector. 16 We versterken de werkingen van Z33, het expertisecentrum Bokrijk/Crafts en Alden Biesen (o.m. op het vlak van muziek educatie, oude muziek, opera) zodat ze de toege-wezen trekkende en stimulerende rol structureel verder kunnen uitbouwen. De opgestarte regionale trajectbegeleiding wordt op basis van een monitoring en evaluatie van de tus sen tijdse resultaten waar nodig bijgestuurd. 17 Investeren in culturele infrastructuur is een absolute prioriteit voor deze Vlaamse regering. Door diverse grote werven aan te pakken, wil ze een duidelijk verschil maken. Investeren in infrastructuur is ook een investering in de artistieke toekomst. 18 We werken de verbouwing van KMSKA deze regeerperiode af en heropenen het. Om de internationale ambities van KMSKA waar te maken zal de Vlaamse regering na heropening ook extra investeren in de werking van dit museum. Ook het MHKA in Antwerpen zit in een traject naar een nieuw gebouw op de site Zuidersluis/hof Van beroep. Tijdens deze regeerperiode zetten we de nodige stappen om tegen het einde van de regeerperiode ook effectief aan het bouwen te zijn. 19 De grote zaal van het Kaaitheater wordt gerenoveerd en op de site wordt ook een tweede zaal voor kleinere producties en extra presentatieruimte gerealiseerd. Ook de vernieuwingswerken aan het Kunsten-centrum Stuk worden verdergezet. 20 Voor de Gentse operasite wordt in overleg en samenwerking met de stad Gent als eigenaar tijdens deze regeerperiode het masterplan opgesteld en starten we met de realisatie van de renovatie en restauratie. Hetzelfde gebeurt met de Bourla schouw-burg te Antwerpen waar eveneens in overleg en samenwerking met de Stad Antwerpen een hedendaagse schouwburg op inter-nationaal niveau wordt gerealiseerd zonder afbreuk te doen aan de historische context en de erfgoedwaarde. Ook met de stad Brugge wordt samengewerkt om de plannen voor de vernieuwde museumsite in de binnenstad te realiseren. 21 De werken aan KMSKA, M HKA, Bourla, de Gentse Opera, het Kaaitheater en de ver nieuwde museumsite in Brugge maken ook deel uit van een breder cultuur- toeristisch verhaal waarin we Vlaanderen, Vlaamse meesters en Vlaams erfgoed op de kaart zetten. 22 Met het Sportinfrastructuurplan van vorige legislatuur als voorbeeld, plannen we een structurele aanpak voor bovenlokale culturele infrastructuur en bouwen een lange termijnvisie uit. Andere projectaanvragen voor onder-steuning als grote culturele infrastructuur van uitzonderlijke omvang, toetsen we op inhoudelijke meerwaarde van het landschap, draagvlak en financiële haalbaarheid. 23 We dringen bij de federale regering aan op de overdracht van het Amerikaans Theater voor de creatie van een nieuwe Vlaamse culturele pool. Dit moet leiden tot een theaterzaal met een capaciteit van 1.200 zitjes die het mogelijk moet maken om een aantal grotere dans-, theater-, en muziekproducties op rendabele wijze naar Brussel te halen. Tevens beogen we daarmee een broedplek voor jong artistiek talent waar ze kunnen creëren, leren en onderling uitwisselen. Na overdracht zal de coördinatie van dit project gebeuren door de Ancienne Belgique. 24 We starten een traject om onze Vlaamse geschiedenis te ontsluiten in een museum voor de geschiedenis en cultuur van Vlaanderen. De regering onderzoekt hiervoor de verschillende scenario’s en zal nog deze regeerperiode de eerste concrete stappen zetten. 25 De digitalisering van de cultuursector blijft een aandachtspunt. Daartoe verlengen we de opdracht van Publiq en VIAA. We voeren een éénduidig beleid dat versnippering tegengaat, meerwaarde biedt aan de cultuuraanbieder- en gebruiker en werkt in een gezond businessmodel. 26 We zetten de efficiëntie-oefening in de culturele bovenbouw verder, zodanig dat er meer budget naar de basiswerking kan vloeien. 27 We erkennen de verbindende en eman-cipatorische kracht van het sociaal-cultu-reel werk en het belang ervan voor de vorming van een betrokken samenleving, met een collectief gedeelde identiteit gebaseerd op een gemeenschappelijke sokkel van waarden en fundamentele rechten en vrijheden. Het moet gaan om organisaties die bijdragen aan de emancipatie van mensen en groepen en aan de versterking van een democratische, inclusieve en duurzame samenleving. Om dit nog sterker tot uitdrukking te brengen passen we het huidige decreet sociaal-cultureel werk aan om dit te beklemtonen en maken we van beide een prioritaire subsidievoorwaarde. Initiatieven die zich terugplooien op etnisch-culturele afkomst worden daarbij niet meer gesubsi-dieerd. Tevens zal de toekomstige subsidi-ering gebaseerd zijn op de uitgevoerde visitatie, de strikte toepassing van de beoordelingscriteria en de inpassing in een landschapstekening. Deze drie elementen staan elk op zich en vormen het afwegings-kader. Met deze beslissingsbepalende toetsstenen subsidiëren we prioritair sociaal-culturele organisaties die inzetten op gemeenschapsvorming, verbinding, samenwerking, segregatie tegengaan, bruggen bouwen en formeel en informeel leren. Bij de subsidiekeuzes en -beslissingen houden we zoals nu reeds voorzien in het decreet rekening met de breedte van het draagvlak en de maatschappelijke relevantie van de organisatie, zoals het actief betalend ledenaantal of de reële werking, organisatie en aanwezigheid op het terrein. De aanpas-sing van het decreet wijzigt het geplande tijdskader niet. Zoals bij andere cultuur-decreten houden we bij de subsidietoeken-ning rekening met adviezen van externe experten, maar blijft de finale inhoudelijke afweging van de regelgevend vastgelegde beleidsdoelstellingen en criteria en het bepalen van het subsidiebedrag zelf binnen het budgettaire kader zonder beperking autonoom berusten bij de regering. We passen in functie daarvan ook de advies-procedures en de regels voor de bepaling van het subsidiebedrag in het decreet aan. 28 We versterken de Vlaamse identiteit via een extra investering in het Vlaams audio-visueel Fonds en in het Vlaams Fonds voor de Letteren en we blijven tevens inzetten op de promotie in binnen- en buitenland van onze Vlaamse creaties en auteurs. We zetten bij beide fondsen in op de verster-king van de samenwerking met Nederland. We werken verder aan een gedragen én duurzaam taal- en leesbevorderingsbeleid over diverse beleidsdomeinen heen.

Samenvatting Naleving Regeerakkoord: Cultureel Beleid van de Vlaamse Regering

De Vlaamse Regering heeft zich ingezet om het beleid rond cultuur, zoals gedefinieerd in het regeerakkoord, uit te voeren met verschillende investeringsinitiatieven die de verbetering en ondersteuning van de culturele sector beogen [0][1][2][3][4][5][6][7][8][9]. Binnen het kader van het Plan Vlaamse Veerkracht zijn investeringen in de culturele infrastructuur goedgekeurd [7], waarbij budgetten worden toegekend aan specifieke bouw- en renovatieprojecten van culturele instellingen om deze moderner en energie-efficiënter te maken. Dit strookt met de ambities in het regeerakkoord om te investeren in de fysieke culturele infrastructuur en deze toekomstbestendig te maken [10][11][12][13][14][15][16][17][18][19][20][21][22][23][24][25][26][27][28][29][30][31][32][33][34][35][36][37][38][39][40][41][42][43].

Ook het beleid met betrekking tot bovenlokale cultuurwerking lijkt in lijn te zijn met de voorstellen uit het regeerakkoord, gezien de principiële goedkeuringen van decreten die kwalitatieve, duurzame en geïntegreerde cultuurwerking stimuleren en participatie bevorderen [44][8][9][45].

Het respecteren van de Vlaamse culturele stempel komt ook naar voren in ondersteuningsmaatregelen zoals de erkenning van erfgoed en het subsidiëren van projecten die bijdragen aan de Vlaamse identiteit [19][20][46].

Verder lijken de digitale strategieën en transformatie-initiatieven aan het cultureel-erfgoedbeleid gekoppeld [4][17][47][18][11][19][20][22][23][24][25][26][27][28][29][30][31][32][33][34][35][36][37][38][39][40][41][42][43], wat wijst op een progressieve aanpak om de cultuursector te ondersteunen en te moderniseren, in overeenstemming met de beloften uit het regeerakkoord.

Tot slot zet de regering stappen voor de bevordering van inclusie en participatie binnen de cultuursector [48][46][45][49][10][50][12], wat een ander belangrijk streven was in het regeerakkoord.

Op basis van de verstrekte documenten kan worden geconcludeerd dat de Vlaamse Regering heeft gewerkt aan het nakomen van haar beloften op het gebied van cultuur zoals vastgesteld in het regeerakkoord. Belangrijke beleidsbeslissingen en financieringsinitiatieven wijzen op een actieve poging om te investeren in infrastructuur, kunst, erfgoed en de digitale transformatie van de cultuursector.

Details

Referenties

[0] : (2022-11-10) Plan Vlaamse Veerkracht: Culturele investeringssubsidies

[1] : (2022-01-14) Plan Vlaamse Veerkracht: toekenning investeringssubsidies culturele topinfrastructuur en cultuurinfrastructuur van bovenlokaal belang

[2] : (2022-12-09) Plan Vlaamse Veerkracht: investeringssubsidies voor culturele topinfrastructuur en cultuurinfrastructuur van bovenlokaal belang

[3] : (2021-07-09) Plan Vlaamse Veerkracht: Investeringssubsidies 10 projectvoorstellen culturele topinfrastructuur en cultuurinfrastructuur van bovenlokaal belang

[4] : (2021-03-31) Strategische Visienota Cultureel Erfgoed

[5] : (2022-01-14) Plan Vlaamse Veerkracht: Investeringssubsidies grote culturele infrastructuur (projectoproep 2021)

[6] : (2020-10-09) Cultureel-erfgoedconvenants 2021-2026: toekenning werkingssubsidies

[7] : (2021-04-23) Plan Vlaamse Veerkracht: 100 miljoen euro voor versnellen infrastructuurinvesteringen Vlaamse cultuursector

[8] : (2023-07-07) Voorontwerp van decreet over de bovenlokale cultuurwerking

[9] : (2023-10-27) Ontwerpdecreet over de bovenlokale cultuurwerking

[10] : (2021-06-18) Projecten Taskforce Cultuur op korte termijn

[11] : (2023-02-03) Voorontwerp van decreet tot structurele subsidiëring van kernorganisaties om de digitale transformatie van de cultuursector aan te sturen

[12] : (2023-10-13) Wijziging decreet Lokaal Cultuurbeleid en subsidiedecreet kernorganisaties om de digitale transformatie van de cultuursector aan te sturen, en opheffing participatiedecreet

[13] : (2020-07-03) COVID-19 noodfonds: steun culturele organisaties

[14] : (2022-07-08) Uitvoeringsbesluit Cultuurerfgoeddecreet

[15] : (2023-09-29) Besteding van de middelen uit het Vlaams Klimaatfonds (VKF) voor het energiezuiniger maken van de cultuurinfrastructuur

[16] : (2023-05-26) Regeling toekenning investeringssubsidies strategische cultuur- en jeugdinfrastructuur

[17] : (2020-07-10) Verdeling van de middelen van het noodfonds cultuur

[18] : (2023-06-23) Decreet structurele subsidiëring kernorganisaties om digitale transformatie cultuursector aan te sturen

[19] : (2023-06-09) Subsidiëring van kernorganisaties: digitale transformatie cultuursector

[20] : (2022-05-13) Uitvoeringsbesluit Cultuurerfgoeddecreet

[21] : (2023-09-15) Regeling toekenning investeringssubsidies strategische cultuur- en jeugdinfrastructuur

[22] : (2021-07-16) Plan Vlaamse Veerkracht: Digitale transformatie cultuursector: ‘doelgericht digitaal transformeren’ (VV072) en ‘koppeling databanken en betere informatiedoorstroming’

[23] : (2021-10-22) Bestuursmandaten culturele organisaties: benoemingen

[24] : (2021-07-16) Cultuurloket: subsidie uitbouw van coronagerelateerd advies

[25] : (2021-12-03) Vlaams internationaal cultuurbeleid: strategisch kader 2021-2025

[26] : (2020-09-25) Konekt vzw: 3 miljoen euro investeringssubsidie 'De Inclusiehub'

[27] : (2021-11-12) Besteding van de middelen uit het Vlaams Klimaatfonds voor het energiezuiniger maken van cultuur- en jeugdinfrastructuur

[28] : (2021-05-07) Plan Vlaamse Veerkracht: dossiers 72 en 129

[29] : (2022-04-29) Regeling toekenning sectorale investeringssubsidies cultuur- en jeugdinfrastructuur met bovenlokaal belang 2022-2026

[30] : (2023-05-26) Besteding middelen Vlaams Klimaatfonds (VKF) voor energiezuiniger maken eigen cultuurinfrastructuur Vlaamse Gemeenschap

[31] : (2023-07-07) Wijziging decreet Lokaal Cultuurbeleid en subsidiedecreet kernorganisaties om de digitale transformatie van de cultuursector aan te sturen, en opheffing participatiedecreet

[32] : (2022-12-23) Nieuwe beheersovereenkomst Cultuurloket vzw voor de beleidsperiode 2023-2027

[33] : (2023-09-08) Uitvoering decreet subsidiëring kernorganisaties om digitale transformatie cultuursector aan te sturen

[34] : (2020-06-26) Beleidsprioriteiten bovenlokale cultuurwerking

[35] : (2022-01-21) Vastleggen maatschappelijke uitdagingen in het kader van projectsubsidies sociaal-cultureel volwassenenwerk

[36] : (2020-10-16) Financiering infrastructuurproject Bourlaschouwburg Antwerpen

[37] : (2021-12-17) Aanduiding van collectiebeherende cultureel-erfgoedorganisaties als cultureel-erfgoedinstelling: voorselectie

[38] : (2021-05-21) Plan Vlaamse Veerkracht: dossier 130

[39] : (2022-12-23) Visienota ‘Naar een slagkrachtige cultuursector in digitale tijden. Een visie op de digitale transformatie van de cultuursector’

[40] : (2022-09-02) Oproep tot kandidaatstelling voor een Kenniscentrum Cultuuronderzoek (2023-2027)

[41] : (2022-03-11) Regeling toekenning sectorale investeringssubsidies cultuur- en jeugdinfrastructuur met bovenlokaal belang 2022-2026

[42] : (2022-06-24) Werkingssubsidies in het kader van het Kunstendecreet in de periode 2023-2027

[43] : (2023-06-30) Erfbelasting betalen met cultuurgoederen: wijziging uitvoeringsbesluit decreet bescherming roerend cultureel erfgoed van uitzonderlijk belang

[44] : (2023-05-26) Voorontwerp van decreet over de bovenlokale cultuurwerking

[45] : (2023-12-15) Uitvoeringsbesluit decreet bovenlokale cultuurwerking

[46] : (2023-09-29) Erfgoedronde 2024-2028: werkingssubsidies cultureel-erfgoedorganisaties

[47] : (2023-04-21) Ontwerpdecreet tot structurele subsidiëring van kernorganisaties om de digitale transformatie van de cultuursector aan te sturen

[48] : (2021-07-09) Werkingssubsidie cultureel-erfgoedconvenant 2021-2025 Vlaamse Gemeenschapscommissie

[49] : (2020-03-27) Steunpunt voor Bovenlokale Cultuur vzw: werkingssubsidie 2020-2024

[50] : (2021-12-23) Decreet ondersteuning van cultureel-erfgoedwerking